Dünya Çaylarının En Nanelisi : Fas Çayı

Kuzey Afrika'nın renkli ülkesi Fas'ta çay kültürü bambaşkadır. Bu kültürde çay içmek misafirperverliği, dostluğu simgeleyen ve en çok sevilen geleneklerden birisidir. Evde her yemekten sonra tüketilen, misafire hoş geldin jesti olarak ikram edilen çay, Fas'ta çok önem verilen bir içecektir. Bu yüzden Fas, dünyadaki en büyük çay ithalatçılarından birisidir. Fas'ın ünlü nane çayı "mağribi" veya "atay" çayı olarak da bilinir. Fas kültüründe mutfak genel olarak kadınların alanı olarak görülse de, çay genellikle evin babası olan erkek tarafından özenle hazırlanır ve servis edilir. Bu çay sunumu da nesilden nesile aktarılan bir sanat olarak kabul edilir.

Fas'ta Çayın Tarihi

İlk olarak 5000 yıl önce Çin'de ortaya çıkan çay, yalnızca kraliyet ailesi ve soylular tarafından tüketilen kutsal bir içecekti. Ancak zamanla herkes tarafından çokça tüketilen, popüler bir içecek haline geldi. Çay, Fas'a ilk olarak 19. yüzyılın ikinci yarısında, Kırım Savaşı zamanında yabancı tüccarlar tarafından getirilir. Savaş boyunca Slav ülkelerine gidemeyen İngiliz tüccarlar, Cebelitarık'a yakın olması sebebiyle Fas'ta ticaret yapmaya başlar. Yalnızca İngilizlerin sattığı çay, Fas halkı tarafından çok rağbet görür ve yasak veya pahalı içeceklerin yerine tercih edilmeye başlanır. Bu şekilde çay, zamanla Fas'ta popüler bir içecek olmaya başlar. 

"Hayat kadar acı, aşk kadar parlak ve ölüm kadar tatlı." şeklinde atasözleri bile yazdıran Fas çayı, nane ile tatlandırılarak tüketilir.

Fas Nane Çayı

Fas'ta geleneksel nane çayı, günün her saatinde zevkle tüketilir. Bölgeden bölgeye içindeki şeker oranı veya eklenen malzemeler değişiklik gösterebilir. Örneğin çöl bölgelerinde eklenen farklı malzemeler ile daha sert hazırlanan çay, kahve yerine tüketilir. Ada çayı, limon çiçeği, yabani kekik gibi daha farklı aromatik bitkiler de eklenebilir. Yoğun nane aromasına sahip çayın hazırlanışı ise şu şekildedir :

Bir bardak kaynamış su ile yeşil çay yıkanır ve 1 dakika su içerisinde bekletilir. Bu şekilde acısı çıkarılır. Sonrasında demliğe konulan yeşil çayın üstüne, istenilen ölçüde şeker ve taze nane yaprakları ilave edilir. En dibe itilen nane yapraklarının üstüne kaynamış su eklenir ve bu şekilde 3-4 dakika demlenir. Çay servis edilirken özellikle yüksekten dökülür, bu şekilde çay köpürür ve bu da çayın özenli, olması gerektiği gibi hazırlandığını göstermiş olur. Çayın hazırlanması geleneğin bir parçasıdır ve genellikle misafirin önünde yapılır. Küçük cam bardaklarda sıcak olarak servis edilen çayda köpük yoksa çay hazır değil demektir, bu yüzden demliğe geri doldurulur. Aslında bu geri dökme işlemi de ritüelin bir parçasıdır ve bu sayede malzemeler daha iyi karışmış olur. Nane yaprakları demlikten çıkarılmazsa, bir sonraki bardaklardaki çay daha çok demlenir ve daha koyu renkli bir çay elde edilir. Bardaklara eklenen nane ile servis edilen çayın yanında hurma, lokum gibi tatlılar da ikram edilir.  

Nane Çayının Bilinen Faydaları

Fas'ta yapılan nane çayında genellikle yeşil çay kullanılır. Yeşil çay ve siyah çay aynı bitkiden üretilir fakat kurutma şeklinden ötürü bu farklılık oluşur. Yeşil çay, siyah çaya göre daha az kafein içerir. Yeşil çay ile hazırlanan Fas nane çayı, ferahlatıcı etkisiyle sizi rahatlatmaya yardımcı olabilir. İçerisindeki nane sayesinde mide bulantısı, ekşimesi gibi rahatsızlıkları giderebilir, nefesinizi tazelemeye de yardımcı olur. Yeşil çay güçlü bir antioksidandır. Metabolizma hızlandırıcı etkisi ile yağ yakımı ve zayıflamaya yardımcı olabileceği de söylenebilir. İçerdiği aromalar sayesinde baş ağrılarınıza da olumlu bir şekilde etki edebilir. Tüm bunlar nane çayının bilinen faydaları arasında gösterilebilir.